VVD en PVV weer gelijk aan kop

Uitspraak Rutte “nul procent kans op samenwerking met PVV” vooralsnog niet nadelig voor VVD

In vergelijking met een maand geleden levert de PVV 7 zetels in en wint de VVD er 3. Hiermee zijn PVV en VVD, met elk 26 zetels, even groot.

De daling van de PVV en stijging van de VVD zou te maken kunnen hebben met de stellingname van Mark Rutte in Buitenhof op zondag 15 januari. Daarin zei hij dat de kans dat de VVD met de PVV gaat regeren nul is. Ook de andere grote partijen sluiten samenwerking met de PVV in een volgende regering al uit. Kiezers zijn hierover zeer verdeeld. Een substantieel deel van de kiezers (42%) vindt dat andere partijen de PVV moeten uitsluiten als de PVV de grootste partij van Nederland wordt. Dit sentiment leeft het meest onder de aanhang van de PvdA, GroenLinks, D66, ChristenUnie en het CDA. Ook onder de VVD-aanhang is per saldo een meerderheid voor uitsluiting: 48 procent is het hier mee eens, 35 procent is het er mee oneens.
Een even groot deel van de kiezers (43%) vindt daarentegen dat de PVV deel moet uitmaken van een volgende regering als ze de grootste wordt. Van de PVV-aanhang is 97 procent het met deze stelling eens. Verder zien we relatief hoge percentages ‘mee eens’ onder de aanhang van 50 Plus, SP en VVD.

De (potentiele) achterban van de VVD is dus verdeeld over uitsluiting van de VVD. De uitspraak van Rutte had dus eenvoudig zetels kunnen kosten. Vooralsnog lijkt de uitspraak van Rutte niet in het nadeel van de VVD uit te pakken. Vóór zondagmiddag 14 uur ging de PVV nog aan kop in de I&O-peiling, met 17,0 procent van de stemmen (28 zetels). Na zondag 14 uur was het aandeel PVV-stemmers 14,0 procent, wat goed zou zijn voor 21 zetels. De VVD ging in deze periode van 16,9 naar 19,6 procent (in zetels: van 24 naar 30 zetels). Een causaal verband tussen de media-aandacht voor de uitspraak van Rutte en deze ontwikkeling kunnen we niet aantonen, maar de verschillen zijn wel opvallend.
Overigens zien we na zondagmiddag ook een stijging voor het CDA (van 9,4% naar 11,7%).

GroenLinks, PvdA, CDA en D66 in subtop

De winst die GroenLinks in december boekte wordt in januari geconsolideerd: nu 19 zetels. PvdA (17 zetels), CDA (15) en D66 (13) zitten daar kort achter. De SP blijft met 10 zetels enigszins achter.

Zetels voor Piratenpartij, DENK en Forum voor Democratie

Zagen we in december al voor het eerst een zetel voor de Piratenpartij (deze blijft staan), nu noteren we ook een zetel voor DENK en Forum voor Democratie.

Klaver blijft meest populaire politicus; Rutte’s populariteit stijgt

Van de lijsttrekkers zijn Jesse Klaver (6,3), Gert-Jan Segers (6,2), Mark Rutte (6,1) en Lodewijk Asscher (6,0) nu het populairst. Voor Mark Rutte noteerden we een stijging van een 5,8 naar een 6,1.
Emile Roemer is uit de top gevallen. Ook de populariteit van Sybrand Buma stagneert. Beide scoren een 5,6 en we zien we dat zowel Roemer als Buma minder populair zijn onder hun eigen kiezers (een 7,7 en 7,6) dan bijvoorbeeld  Kees van der Staaij (een 9,0 onder de SGP-kiezers), Mark Rutte  (8,3) en Jesse Klaver (8,2).
Ook Geert Wilders scoort hoog onder zijn eigen achterban. Hij heeft vooral lovers (zijn eigen achterban geeft hem een 8,3) en haters (kiezers van GroenLinks, D66 en de PvdA waarderen hem gemiddeld met een 2).

Verantwoording

Dit blijkt uit landelijk representatief onderzoek van I&O Research onder 3.604 Nederlanders van 18 jaar en ouder. Het onderzoek werd uitgevoerd tussen vrijdag 13 januari tot en met maandag 16 januari 2017.
De onderzoeksresultaten zijn na herweging op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 representatief voor alle Nederlandse inwoners (18+), voor wat betreft deze achtergrondkenmerken. De weging is uitgevoerd conform de richtlijnen van de Gouden Standaard.