Vieze blikjes weerhouden deel Nederlanders ervan ze in te leveren

Na de invoering van statiegeld op plastic flesjes, is er sinds 1 april 2023 ook statiegeld op blikjes fris, bier en mixdranken. Statiegeld Nederland is een uitgebreide campagne gestart om dit onder de aandacht te brengen. Ze hebben zelfs de Jeugd van Tegenwoordig gestrikt om er een nummer over te maken.

Eén op drie levert niet in

Uit onderzoek van I&O Research blijkt dat ruim een derde van blikjeskopend Nederland (nog) niet altijd z’n blikjes inlevert. Vier procent is dat ook in de toekomst helemaal niet van plan.

Figuur 1 – Indien in de afgelopen 2 maanden blikjes gekocht, levert u de lege verpakking in zodat u statiegeld ontvangt? (n=703)

De meest genoemde redenen waarom blikjes nog niet (altijd) worden ingeleverd:

1. Oude verpakkingen: winkels verkopen soms nog blikjes uit voorraad waar nog geen statiegeld op zit.
2. Vies: het thuis (of onderweg) bewaren van lege blikjes, waar nog restjes in kunnen zitten en die niet af te sluiten zijn, vindt men vies.
3. Gedoe: men vindt het bewaren en inleveren van blikjes maar gedoe.
4. Onwennigheid: men is er nog niet aan gewend en het zit nog niet in hun systeem om blikjes in te leveren.

Zie onderstaande figuur voor een overzicht, waarbij de percentages indicatief zijn. Het gaat hier om de 6 procent (op een totaal van 1.227 respondenten) die recent blikjes heeft gekocht (57%) én die soms of (nog) niet inlevert.

Figuur 2 – Waarom levert u deze blikjes niet (altijd) in voor statiegeld? (n=74)

Geld voornaamste reden om wel in te leveren

De meerderheid (64%) van Nederlandse blikjeskopers zegt z’n blikjes wel altijd in te leveren. De belangrijkste drijfveer is geld (63%): “Ik krijg mijn ingehouden geld terug”. Ook vinden de meesten het nuttig en belangrijk dat het blikje gerecycled wordt (61%) en bijna de helft geeft aan dat het zwerfafval op straat voorkomt (45%).

Weerstand onder sommigen

Nederlanders lijken goed op de hoogte van de invoering, want 94 procent geeft er blijk van te weten dat er statiegeld zit op blikjes. Eén op de zes Nederlanders ziet er echter het nut niet van in. Dit zijn voornamelijk praktisch opgeleide mensen van middelbare leeftijd en kiezers van rechts-conservatieve partijen.
Eén op vijf Nederlanders denkt dat er betere oplossingen zijn om zwerfafval tegen te gaan. Blik inleveren lijkt ook niet het gesprek van de dag: vier op de tien Nederlanders geven aan niet te weten of mensen in hun eigen omgeving blikjes inleveren.

Nederlanders lijken goed op de hoogte van de invoering, want 94 procent geeft er blijk van te weten dat er statiegeld zit op blikjes. Eén op de zes Nederlanders ziet er echter het nut niet van in. Dit zijn voornamelijk praktisch opgeleide mensen van middelbare leeftijd en kiezers van rechts-conservatieve partijen.

Eén op vijf Nederlanders denkt dat er betere oplossingen zijn om zwerfafval tegen te gaan. Blik inleveren lijkt ook niet het gesprek van de dag: vier op de tien Nederlanders geven aan niet te weten of mensen in hun eigen omgeving blikjes inleveren.

Meerderheid eens met statiegeld op blik

Volgens het Rijk is sinds de invoering van statiegeld op kleine flesjes op 1 juli 2021, het aandeel in het zwerfafval al met meer dan 50% afgenomen. Nederland lijkt momenteel nog te moeten wennen aan statiegeld op blikjes, maar er is dus goede hoop dat er van de circa 2 miljard verkochte blikjes per jaar een steeds kleiner deel op straat zal belanden. De meeste Nederlanders vinden het in ieder geval goed dat statiegeld op blikjes is ingevoerd (79%), vanwege het milieu.

Onderzoeksverantwoording

Dit onderzoek vond plaats van vrijdag 9 tot en met maandag 12 juni 2023. In totaal werkten 1.227 Nederlanders van 18 jaar of ouder mee aan dit onderzoek. I&O Research voerde dit onderzoek uit op eigen initiatief. Het grootste deel van de steekproef is afkomstig uit het I&O Research Panel, zo’n 10 procent van de respondenten deed mee via PanelClix. De onderzoeksresultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021.