Verschillen in opleidingsniveau splijtzwam in politiek?

Hoog opgeleiden hebben vaker dan lager opgeleiden een positieve houding ten aanzien van liberale ideeën om de economie te moderniseren. Daarnaast hebben hbo’ers en academici meer progressieve standpunten op kwesties die te maken hebben met duurzaamheid. Dit zijn enkele uitkomsten van een verkiezingsonderzoek van Pieter van Wijnen en I&O Research onder 7.500 stemgerechtigden.

De gevonden opinieverschillen zijn te verklaren door verwachtingen over de invloed van de verschillende context waarin hoog en lager opgeleiden zich bevinden. Lager opgeleiden hebben minder vaste banen, ondervinden baanconcurrentie van nieuwkomers, leven vaker in onveilige buurten en hebben eerder te maken met spanningen tussen bevolkingsgroepen. Vaker dan hoog opgeleiden ervaren zij de nadelen van een economisch liberale samenleving met open grenzen die steeds flexibeler, veranderlijker en kosmopolitischer wordt. De geringere affiniteit met duurzaamheid bij lager opgeleiden is in overeenstemming met Maslows theorie van een hiërarchie van behoeften. Als elementaire behoeften van veiligheid en economische bestaanszekerheid nog niet zijn vervuld, is er minder aandacht voor andersoortige waarden en doelen.

Gegeven de lagere opkomst van lager opgeleiden bij verkiezingen, is er een reële kans dat hun politieke opvattingen onvoldoende worden vertegenwoordigd door het parlement en de regering.