Verdriedubbeling aandeel ZZP’ers in 25 jaar tijd

Allereerst: de definitie

Een ZZP’er, een eenpitter, een freelancer. Er zijn meerdere benamingen mogelijk voor iemand die zelfstandig onderneemt. Voor onze eigen analyse, waarin we kijken hoe het aantal ZZP’ers zich in de afgelopen 25 jaar heeft ontwikkeld, houden we als definitie aan: vestigingen met één werkzame persoon, met een baan van meer dan 12 uur per week. We zetten het aantal ZZP’ers af tegen het totaal van ‘grote banen’, waarin iemand meer dan 12 uur per week werkt.

Sterkste groei tussen 2008 en 2016

Het aantal ZZP’ers is in de afgelopen 25 jaar dus fors toegenomen. Het aandeel zelfstandigen binnen de totale werkgelegenheid lag 25 jaar geleden op 3,7 procent en is per 2020 verdriedubbeld tot ongeveer 13 procent. In onderstaande figuur staat de ontwikkeling in beeld weergegeven.

Figuur 1 – Aantal grote banen en aandeel ZZP’ers

Inschrijfplicht, kredietcrisis en businessmodellen

Meerdere ontwikkelingen kunnen de groei verklaren. Zo treedt op 1 juli 2008 de nieuwe Handelsregisterwet in werking. Die wet verplicht alle ondernemers en rechtspersonen zich in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. Hier is dus sprake van een administratieve groei. In de jaren na de kredietcrisis (2008-2011) is een daling in de werkgelegenheid te zien, maar een stijging van het aandeel ZZP’ers. Men ging in die tijd (vaker) uit loondienst, werd ontslagen of moest noodgedwongen voor zichzelf beginnen. In de jaren die volgen lijkt het een stuk vanzelfsprekender om voor jezelf te beginnen. Vrijheid, flexibiliteit en een hogere verwachte winst zijn daar belangrijke redenen voor. Ook zijn er bedrijven opgericht waarin het werken met ZZP’ers onderdeel is van het businessmodel. Denk aan pakketbezorgers, maaltijdbezorgers en een onderneming als Uber. Dit heeft tevens bijgedragen aan de groei van het aantal zelfstandigen.

LISA

Het onderzoek naar de ontwikkeling van het aantal ZZP’ers in Nederland is uitgevoerd met behulp van LISA. LISA is een landelijke database die voorziet in vestigingsinformatie en werkgelegenheidsstatistieken. Wil je meer lezen? Hier vind je de nieuwste LISA Nieuws, een online magazine vol feiten en cijfers over werkgelegenheid. Dit keer een speciale editie, waarin onder meer wordt teruggekeken op 25 jaar LISA!