Smartphone wordt snel belangrijker bij online vragenlijsten

Wouter Andringa, onderzoeker bij I&O Research

In de online vragenlijsten van I&O Research is ‘device detection’ ingebouwd. Hiermee wordt geregistreerd of een online vragenlijst op een pc/laptop, tablet of smartphone is ingevuld. Vanwege de opmars van mobiele apparatuur is aan de hand van de Veiligheidsmonitor 2016 geanalyseerd welk deel de vragenlijst via een tablet of smartphone heeft ingevuld en welke kenmerken deze groep heeft. In 2014 is deze analyse ook gedaan. De verwachting was dat het aandeel respondenten dat de vragenlijst op een tablet invult toe zou nemen. Dit blijkt niet het geval. Vooral het aandeel respondenten op de smartphone neemt toe. Het aandeel tabletinvullers is constant.

Veiligheidsmonitor

De Veiligheidsmonitor is een landelijke enquête over veiligheidsbeleving die I&O Research samen met het CBS en het Ministerie van Veiligheid en Justitie uitvoert. Respondenten krijgen eerst per brief het verzoek de vragenlijst online in te vullen. Daarna volgen twee reminders inclusief schriftelijke vragenlijst en tot slot is er een telefonische motivatieronde. I&O Research en het CBS doen beide een deel van het veldwerk. De gemiddelde respons van het gedeelte dat I&O Research uitvoert bedraagt 37,6 procent.

Apparaatgebruik

Ruim de helft van de respons (53 procent) komt online binnen. Binnen deze groep vult 78 procent de vragenlijst (nog steeds) in op een laptop of desktop, 15 procent op een tablet en 6 procent gebruikt de smartphone om de 200 vragen te beantwoorden. Het aandeel smartphonegebruik is tussen 2013 en 2016 steeds toegenomen, terwijl het aandeel tabletgebruikers steeg tussen 2013 en 2014, maar is daarna gestabiliseerd.

De gebruikers van tablets en smartphones

Door het gebruikte device (pc/laptop, tablet of smartphone) te kruisen met de achtergrondkenmerken ontstaat een beeld van de smartphonegebruiker binnen de respondentgroep van de Veiligheidsmonitor. Zowel smartphone als tablet worden meer gebruikt door vrouwen dan door mannen. Smartphonegebruik is het hoogst onder jongere respondenten (zie figuur). De tablet wordt het meest gebruikt door respondenten van 15 tot 30 jaar, gevolgd door oudere generaties. Smartphonegebruik is hoger onder respondenten met middelbaar onderwijs als hoogst behaalde diploma, maar een groot deel van deze groep is nog scholier of student.

Figuur
Smartphonegebruik in online respons, naar leeftijd

Ontwikkelingen

Twee jaar geleden is dit onderzoek ook uitgevoerd. De verwachting was toen dat het aandeel tabletgebruik zou blijven toenemen. Deze verwachting is niet uitgekomen; jongeren verkiezen op grote schaal het gebruik van de smartphone boven een tablet. Alleen onder ouderen is tabletgebruik nog toegenomen. Onder de groep 31 tot 45 jarigen is het aandeel smartphone inmiddels ook aan het stijgen ten koste van tabletgebruik.

Bij het ontwerp en het programmeren van vragenlijsten houden wij steeds meer rekening met het gebruik van mobiele apparatuur. De nadruk ligt alleen nog wel meer op de tablet dan de smartphone. Voor de toekomst ligt er een uitdaging om uitdrukkelijker rekening te houden met de beperkte schermgrootte van een smartphone ten opzichte van een tablet of webbrowser op de pc. Kansen zijn er ook, want vrijwel iedereen heeft altijd een smartphone op zak. Online vragenlijsten van I&O Research zijn zeer geschikt voor een tablet en kunnen ook smartphoneproof worden gemaakt.