Onderzoek over de leefwereld van jonge moslims

In samenwerking met Trouw voerde I&O Research een onderzoek uit onder jonge moslims in Nederland. De steekproef is niet representatief voor de bevolkingsgroep waardoor deze uitkomsten indicatief zijn. Op basis van het onderzoek schrijft Trouw de komende weken meerdere verhalen.
10 juni 2023 | Peter Kanne & Asher van der Schelde
Onderzoek over de leefwereld van jonge moslims

Proces en verantwoording

Dagblad Trouw wilde meer te weten komen over de leefwereld van jonge moslims en vroeg I&O Research daarom een opinieonderzoek uit te voeren onder Nederlandse moslims tussen de 18 en 40 jaar oud. Voor Trouw dient dit onderzoek als achtergrondinformatie voor hun redactionele werk. De komende weken zal de krant meerdere artikelen publiceren waarvoor dit onderzoek als basis diende.

Goed opinieonderzoek uitvoeren onder deze bevolkingsgroep vormt een uitdaging. Onderzoekspanels kennen doorgaans een ondervertegenwoordiging van respondenten met een niet-westerse migratieachtergrond. Aangezien de overgrote meerderheid van de moslims in Nederland een niet-westerse migratieachtergrond heeft, zijn zij doorgaans onvoldoende vertegenwoordigd in opinieonderzoek. Face-to-face-onderzoek is een alternatief dat uitkomst kan bieden, ware het niet dat dit buiten de scope van dit onderzoek viel. Om toch tegemoet te komen aan de informatiebehoefte van Trouw is gekozen voor een hybride methode: een deel van de respondenten is via panels geworven en een deel via de zogeheten sneeuwbalmethode.

Via panels, het I&O Research Panel en PanelClix, deden 306 respondenten mee. De overige respondenten (525) werden geworven via de sneeuwbalmethode. Islamitische (jongeren)organisaties werden gevraagd de vragenlijst te verspreiden onder hun achterban. Ook zette Trouw een link naar de vragenlijst op haar website. In totaal namen zodoende 831 islamitische respondenten deel aan het onderzoek.

Indicatieve uitkomsten

Met de gebruikte methode kunnen we geen representatief beeld van ‘de jonge moslims’ garanderen. Vergelijkingen met eerder SCP– en CBS-onderzoek wijzen uit dat de respondenten van dit onderzoek relatief hoogopgeleid en religieus zijn in vergelijking met de gemiddelde Nederlandse moslim uit deze leeftijdscategorie. De uitkomsten van dit onderzoek moeten daarom als indicatief worden beschouwd. Om die reden geven we in dit bericht dan ook geen percentages, maar beschrijvingen van de belangrijkste uitkomsten.

Beleving van religie
Net als de meeste Nederlandse moslims zijn de deelnemers van dit onderzoek overwegend soennitisch, met een Turkse of Marokkaanse achtergrond.

Heel weinig respondenten zien zichzelf als ‘niet zo’ of ‘helemaal niet’ religieus. In plaats daarvan zegt de overgrote meerderheid ‘heel’ of ‘enigszins’ religieus te zijn. Weinig deelnemers kunnen daarom worden beschouwd als seculiere of culturele moslims. Terwijl eerder SCP-onderzoek liet zien dat een aanzienlijk deel van de Nederlandse moslims tot deze categorieën kan worden gerekend.

De overgrote meerderheid van onze steekproef gaat wel eens of vaak naar de moskee, mannen gaan duidelijk vaker dan vrouwen. De meerderheid van de deelnemers vindt dat er meer jongeren in moskeebesturen moeten komen. Ook zegt ongeveer de helft dat er meer vrouwen tot deze besturen moeten worden toegelaten, ook een aanzienlijk deel van de mannen kan zich hierin vinden. Over dit onderwerp publiceerde Trouw op zaterdag 10 juni een artikel.

Als de deelnemers met ‘levensvragen’ zitten raadplegen ze in de meeste gevallen hun ouders of andere familieleden. De imam komt op een vierde plaats als vraagbaak. Opvallend is dat respondenten vaker uitwijken naar internet om islamitische bronnen te raadplegen dan dat zij contact zoeken met hun eigen imam. Ook over dit onderwerp publiceerde Trouw op zaterdag 10 juni een artikel.

Latere aanvulling
Trouw publiceert de komende weken meerdere verhalen op basis van dit onderzoek. Bij ieder artikel zal dit websitebericht verder worden aangevuld.

We vertellen u graag nog veel meer over Ipsos I&O.


Neem contact op

afbeelding

Peter Kanne

Senior onderzoeksadviseur

afbeelding

Asher van der Schelde

Onderzoeker

Willen weten...
Herkent u zich daarin? Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.