Nederlanders ondernemen in totaal 2,4 miljard vrijetijdsactiviteiten

Van de 13,8 miljoen volwassen Nederlanders onderneemt 98,6 procent wel eens een activiteit buitenshuis. Ondanks het ruime aanbod aan uithuizige vrijetijdsactiviteiten, blijft wandelen, net als in het voorgaande onderzoek, het populairst. Daarna volgen fietsen en uit eten gaan. Dit blijkt uit landelijk onderzoek dat Ipsos I&O uitvoerde in opdracht van het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) en namens de twaalf provincies. In dit onderzoek werd een jaar lang aan Nederlanders gevraagd welke activiteiten (uit een lijst van 37 activiteiten) men de afgelopen week had ondernomen.

Negen op de tien Nederlanders gaan wel eens uit eten

Het meest werd er gewandeld, dit was in totaal 811 miljoen keer (34% van alle activiteiten). Het aandeel Nederlanders dat wel eens wandelt, de participatiegraad, is niet het hoogst van alle activiteiten. Dit is namelijk acht op de tien voor wandelen en negen op de tien voor uit eten. Uit eten heeft hiermee de hoogste participatiegraad. Verder bezocht driekwart van de Nederlanders een bar, café of terras.

Figuur 1 Activiteiten met de hoogste participatiegraad

Nederlanders van 65 jaar en ouder ondernemen relatief minder activiteiten. Ook is de participatie lager onder lager opgeleiden vergeleken met middelbaar en hoger opgeleiden.

Helft activiteiten zijn routegebonden

In totaal ondernam de Nederlandse bevolking 2,4 miljard vrijetijdsactiviteiten. De helft hiervan zijn activiteiten waarbij het afleggen van een route centraal staat (‘Routegebonden activiteiten’), zoals wandelen, fietsen, een toertocht met de motor en joggen. Daarna werden de meeste activiteiten ondernomen die vallen onder ‘Uitgaan’ (o.a. uit eten, bezoek discotheek), namelijk 424 miljoen. Van alle type geselecteerde activiteiten gingen Nederlanders het minst vaak naar een wellnesscentrum.

Figuur 2 Aantal activiteiten per cluster (x miljoen)

Laagdrempeligheid van routegebonden activiteiten

Dat activiteiten als wandelen en fietsen populair zijn, kan gerelateerd zijn aan de toegankelijkheid van de activiteiten. Bij routegebonden activiteiten hoeft men relatief minder vaak (69%) naar de activiteit toe te reizen, maar kan men vanaf de locatie (huis, werk) starten. Verder zijn aan bijna acht op de tien routegebonden activiteiten geen directe kosten verbonden, wat de activiteiten voor een brede doelgroep toegankelijk maakt.

Figuur 3 Aandeel bestedingen per cluster

Hoogste uitgaven aan winkelen

In totaal gaven Nederlanders 60,4 miljard euro uit aan vrijetijdsactiviteiten buitenshuis. Gemiddeld geven Nederlanders €25 uit per activiteit. Aan Winkelen voor het plezier wordt gemiddeld het meest besteed, namelijk €85. Daarna volgen activiteiten op het gebied van Uitgaan (€61) en Wellness (€57). Aan Routegebonden activiteiten wordt met €7 gemiddeld het minst uitgegeven.

Figuur 4 Gemiddeld besteed bedrag per cluster

Uitschieters per provincie

Nederlanders ondernemen negen op de tien activiteiten in de eigen provincie, een op de tien als bezoeker in een andere provincie. Figuur 5 toont voor elke provincie de activiteit die het meest boven het landelijk gemiddeld uitkomt. Hieruit blijkt dat Drenthe en Gelderland de fietsprovincies van Nederland zijn. In Noord-Holland is museumbezoek bovengemiddeld populair en in Overijssel bezoekt men vaak een markt.

Figuur 5 Bovengemiddeld ondernomen activiteiten per provincie

U kunt hier het volledige rapport downloaden

Toepassing en verantwoording

Het NVTO is hét nationale onderzoek over het vrijetijdsgedrag van Nederlanders en biedt een diepgaand inzicht in hoe Nederlanders hun vrije tijd doorbrengen buitenshuis. Het gaat om inzicht in de meest ondernomen activiteiten, participatiegraad, totale omvang van de vrijetijdsactiviteiten en inzicht in enkele kenmerken van de activiteiten, zoals bestedingspatronen. De uithuizige vrijetijdsmarkt omvat ‘alle (dag)recreatieve activiteiten die worden ondernomen buiten, maar vanuit de eigen woning in Nederland met een minimale duur van één uur (inclusief eventuele reistijd). Hierbij zijn alleen activiteiten meegenomen die vallen binnen het toeristisch en recreatief beleid, sportactiviteiten en hobbymatige activiteiten zijn buiten beschouwing gelaten.

Ipsos I&O (voorheen I&O Research) voert het onderzoek uit in opdracht van het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC), de destinatiemanagementorganisatie van Nederland. Het onderzoek geldt als opvolger van het ContinuVrijetijdsOnderzoek (CVTO) dat sinds het begin van de eeuw om de twee of drie jaar door het NBTC werd geïnitieerd, voor het laatst in 2018. Naast het NBTC maken vooral de twaalf provincies, regionale destinatiemanagementorganisaties en het Ministerie van OC&W gebruik van de resultaten van het onderzoek. Zij gebruiken de uitkomsten voor het opstellen, monitoren en evalueren van beleidsprogramma’s en marketingactiviteiten om het aanbod van vrijetijdsmogelijkheden verder te verbeteren.

De dataverzameling voor het NVTO vond plaats door middel van een continumeting van 5 november 2022 t/m 4 november 2023. Hiervoor werd wekelijks een steekproef uit het I&O Research Panel uitgenodigd, representatief op de kenmerken leeftijd, geslacht, opleiding en regio. Op deze achtergrondkenmerken is een weging toegepast, tevens is een ophoogfactor naar de Nederlandse bevolking van 18+ berekend. De vragenlijst werd door 28.145 respondenten ingevuld.

Naast de weekmeting is een jaarmeting uitgevoerd. De veldwerkperiode liep van 22 mei tot 2 juni 2023, 5.014 respondenten vulden de vragenlijst in. Op basis van deze data zijn onder anderen de participatiegraad, vrijetijdsfrequentie en vaste kosten in kaart gebracht.