Nederlanders doorgaans niet op de hoogte van vuurwerkregels in eigen gemeente

Meeste Nederlanders niet van plan om vuurwerk af te steken

Net als in de voorgaande jaren is circa twaalf procent van de Nederlanders voornemens om vuurwerk af te steken tijdens de jaarwisseling. Inwoners van de drie grote steden zijn minder vaak van plan om vuurwerk af te steken dan gemiddeld (7%), terwijl het animo het hoogst is onder Nederlanders in de oostelijke provincies (17%).

Veel inwoners niet op de hoogte van regels in eigen gemeente

In zestien gemeenten[1] geldt een algeheel vuurwerkverbod dit jaar. In veel andere gemeenten zijn vuurwerkvrije zones, maar geldt geen algemeen verbod.

Inwoners van gemeenten met een algeheel vuurwerkverbod zijn hier vaak niet goed van op de hoogte. De helft weet in ieder geval dat er bepaalde verboden gelden (25% denkt dat het volledig verboden is, 25% denkt dat het deels verboden is). Vier op tien (40%) geven aan het niet te weten. De rest denkt dat het volledig is toegestaan (5%) of dat er nog geen besluit is genomen (4%). Van alle Nederlanders heeft 55 procent geen idee wat het beleid is in hun gemeente.

Ten opzichte van vorig jaar valt op dat het kennisniveau is gedaald. In 2022 wisten circa zeven op tien inwoners van gemeenten met een verbod dat er een verbod gold.

Strenge regels gaan gepaard met meer steun

Hoe strenger men denkt dat de regels zijn in de eigen gemeente, hoe positiever men doorgaans is over de regels. Nederlanders die denken dat vuurwerk in hun gemeente volledig is verboden, staan hier in 54 procent van de gevallen positief tegenover. Nog eens een kwart (24%) vindt dit acceptabel (al dan niet onder voorwaarden).

Nederlanders die denken dat er wel vuurwerk mag worden afgestoken in hun gemeente zijn slechts in een kwart (26%) van de gevallen positief. De helft (47%) vindt het acceptabel (30% verbindt er wel voorwaarden aan).

Licht dalende steun voor particulier verbod

In 2022 was 65 procent van de Nederlanders voor een verbod op het afsteken van vuurwerk voor particulieren. Dit jaar zien we dat steun voor deze opvatting licht is afgenomen, 59 procent is nu voor een verbod.

Een verbod op het afsteken van knalvuurwerk wordt door de ruime meerderheid (77%) gesteund.

Voorstanders wijzen op traditie, tegenstanders op gevaar

Aan alle respondenten stelden we de volgende vraag: “Kunt u omschrijven wat uw mening over het afsteken van vuurwerk met oud & nieuw is?” Voorstanders zijn dikwijls gehecht aan de traditie en vinden dat het leuk en mooi. Een deel van de voorstanders verbindt specifieke voorwaarden aan het toelaten van vuurwerk zoals het soort vuurwerk (doorgaans siervuurwerk) en dat het alleen door professionals wordt afgestoken. Een enkeling ziet het verbieden van vuurwerk als betutteling door de overheid.

Tegenstanders van vuurwerk vinden dat het te veel schade berokkent aan het milieu en aan het welzijn en de gezondheid van mens en dier. Veel tegenstanders vinden het afsteken van vuurwerk door particulieren gevaarlijk en sommigen zijn er bang voor. Ook zijn veel tegenstanders van mening dat het een geld verspillende bezigheid is of dat het te veel druk legt op hulpverleners.

Onderzoeksverantwoording

Dit onderzoek vond plaats van vrijdagmiddag 8 december tot maandagochtend 11 december 2023. In totaal werkten 2.952 Nederlanders van 18 jaar of ouder mee aan dit onderzoek. De steekproef is grotendeels getrokken in het I&O Research Panel. 102 respondenten met een niet-westerse achtergrond deden mee via PanelClix.

Weging en marges

De onderzoeksresultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in november 2023. De weging is uitgevoerd conform de richtlijnen van de Gouden Standaard (CBS). Hiermee is de steekproef representatief voor de kiesgerechtigde Nederlandse inwoners (18+), voor wat betreft deze achtergrondkenmerken. Bij onderzoek is er sprake van een betrouwbaarheidsinterval en onnauwkeurigheidsmarges. In dit onderzoek gaan we uit van een betrouwbaarheid van 95 procent. Bij een steekproef van n=2.952 en een uitkomst van 50 procent is er sprake van een foutmarge van plus of min 1,8 procent.

[1] Amersfoort, Amsterdam, Arnhem, Eindhoven, Tilburg, Rotterdam, Schiedam, Haarlem, Bloemendaal, Heemstede, Apeldoorn, Nijmegen, Heumen, Mook en Middelaar, Soest en Utrechtse Heuvelrug