Meer betrokkenheid bij provincie buiten de Randstad

Medio maart 2023 vinden de verkiezingen voor de Provinciale Staten plaats. In de aanloop naar deze verkiezingen voert I&O Research in opdracht van Binnenlands Bestuur enkele onderzoeken uit. De focus van deze onderzoeken zijn niet electoraal van aard, maar hebben betrekking op hoe Nederlanders het bestuur van hun provincie ervaren en wat zij verlangen van deze bestuurslaag.

Opkomstintentie en vertrouwen in provincie gaan hand in hand

Bijna de helft (45%) van de Nederlanders heeft vertrouwen in de provincie als bestuurslaag. Dat is duidelijk meer dan het deel dat vertrouwen heeft in de overheid (36%), maar minder dan de eigen gemeente (60%).

Zes op tien (60%) Nederlanders geven aan ‘zeker’ te gaan stemmen bij de aankomende verkiezingen. Dit kan een lichte overschatting zijn omdat doorgaans circa de helft van Nederlanders komt opdagen bij Provinciale verkiezingen. Wel zien we dat provincies met een hoge opkomstintentie vier jaar geleden ook een relatief hoge opkomst kenden.

In provincies waarin een groot deel van de bevolking vertrouwen heeft in de provincie als bestuurslaag geeft een groter deel aan ‘zeker’ te gaan stemmen bij de verkiezingen. Opvallend is dat het vooral niet-Randstedelijke provincies zijn waarin het vertrouwen en de stemintentie hoog is. Utrecht lijkt een uitzondering op deze regel.

Buiten de Randstad genieten gedeputeerden en Commissaris van de Koning meer bekendheid

Als we Nederlanders vragen of zij een (of meerdere) gedeputeerde(n) en de Commissaris van de Koning kennen zien we opnieuw grote verschillen tussen de Randstedelijke provincies (Noord-Holland, Zuid-Holland, Flevoland en hier ook Utrecht) en de andere provincies.

In Limburg geven vier op vijf aan de Commissaris te kennen. Meer dan de helft kan zelfs zijn naam (Emile Roemer) noemen. Ook in Friesland, Groningen en Drenthe geeft de meerderheid aan de Commissaris te kennen al kan de meerderheid deze bestuurder niet bij naam noemen. Ook gedeputeerden genieten bovengemiddeld veel bekendheid in deze vier provincies. Dat geldt ook voor Zeeland en Gelderland.

Onderzoeksverantwoording

Dit onderzoek vond plaats van vrijdag 13 tot en met maandag 16 januari 2023. In totaal werkten 2.489 Nederlanders van 18 jaar of ouder mee aan dit onderzoek. Het grootste deel van de steekproef (n=2.240) is afkomstig het I&O Research Panel, 249 respondenten deden mee via PanelClix. Dit zijn allen Nederlanders met een niet-westerse migratieachtergrond.

Een deel van de vragen is aan de random helft van de steekproef voorgelegd (n=1.214). Als dit het geval is is dit boven de figuur vermeld.

De onderzoeksresultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021. De weging is uitgevoerd conform de richtlijnen van de Gouden Standaard. Hiermee is de steekproef representatief voor de kiesgerechtigde Nederlandse inwoners (18+), voor wat betreft deze achtergrondkenmerken.