Licht dalende steun voor boerenprotesten

Klik hier voor het volledige rapport.

Vanaf het begin van de zomer is stikstof een heet hangijzer in de Nederlandse politiek. Sinds het kabinet op 10 juni aankondigde dat de stikstofuitstoot met 70 procent moet worden verlaagd in veel delen van Nederland protesteren boeren tegen deze plannen. Als de plannen doorgang vinden zullen velen van hen immers hun veestapel moeten verkleinen of moeten stoppen met hun bedrijf.

Op 22 juni publiceerden wij een opinieonderzoek over deze problematiek in opdracht van Dagblad Trouw. Uit dit onderzoek bleek dat Nederlanders zich zorgen maakten om de uitstoot van stikstof en de gevolgen hiervan voor de natuur. Desalniettemin zei bijna de helft (45%) achter de boerenprotesten te staan. Zij vonden veelal dat de rekening te eenzijdig bij de boeren werd gelegd.

In dit onderzoek, in opdracht van NOS, onderzoeken wij hoe de publieke opinie zich sindsdien heeft ontwikkeld. Als er ook een vergelijking met oktober 2021 wordt gemaakt is dat op basis van eerdere meting in opdracht van de Volkskrant.

Steun voor boerenprotesten neemt licht af

In juni gaf 45 procent van de Nederlanders aan achter de boerenprotesten te staan. Inmiddels is dat percentage gedaald naar 39 procent. De groep die zegt er niet achter te staan is inmiddels bijna even groot (35 procent)

Steun voor de protesten lijkt verder te polariseren naar politieke voorkeur en mate van stedelijkheid. Links-progressieve kiezers en stedelingen waren ook tijdens de voorgaande metingen al kritischer op de protesten. Nu zien we dat de steun onder deze groep nog verder is afgenomen (zie paragraaf 3.2 en 3.3 in het volledige rapport).

Zeven op tien hebben begrip voor onvrede

Dat de meerderheid van de Nederlanders niet achter de protesten staat betekent niet dat er geen begrip is voor de onvrede vanuit de landbouwsector. Zeven op tien (71%) zeggen hier wel begrip voor te hebben. Van de Nederlanders met begrip voor de onvrede staat 54 procent achter de protesten, terwijl 21 procent van deze groep er niet achter staat.

Oplossing lijkt ver weg

Nederlanders zijn bepaald niet eensgezind over de richting die het kabinet moet inslaan met betrekking tot de stikstofproblematiek. Bijna vier op tien (38%) vinden dat het kabinet het huidige stikstofplan van Minister Van der Wal van tafel moet, 31 procent vindt van niet.

Slechts een kwart (24%) is van mening dat het huidige plan zonder aanpassingen moet worden uitgevoerd. Dit percentage is niet gewijzigd ten opzichte van juni.

Weinig vertrouwen in bemiddelingspoging Remkes

Oud-minister Johan Remkes (VVD) is door het kabinet aangesteld om te bemiddelen tussen de overheid en de landbouwsector. Nederlanders hebben weinig hoop in een goede afloop van de onderhandelingen.

Een procent zegt zeker te weten dat de partijen tot een overeenstemming gaan komen, terwijl elf procent dit denkt. De helft (50%) denkt dat dit niet zal lukken terwijl 21 procent dit zeker zegt te weten.

Meerderheid keurt blokkeeracties af

Veel demonstratievormen die een deel van de boeren de afgelopen weken hebben gebruikt, worden afgekeurd door de Nederlandse bevolking. De meerderheid keurt het goed dat boeren de stemmingen over stikstofmoties in de Tweede Kamer bijwoonden en dat vorige week vrijdag het werk voor 15 minuten werd stilgelegd.

De onderste zes vormen (blokkeren distributiecentra/snelwegen, demonstreren in straat politicus, hooibalen in brand steken, giertank legen, politieauto’s vernielen) worden door de meesten afgekeurd.
De drie vormen daar tussenin (met trekkers voor het Malieveld, Nederlandse vlag ondersteboven, met trekkers op stoep voor het provinciehuis) leiden tot meer verdeeldheid.

Bijdrage landbouw aan stikstofneerslag goed ingeschat, bijdrage industrie overschat

In Nederland is 45 procent van de stikstof die neerslaat afkomstig uit de landbouw.[1]

Als wij Nederlanders vragen een schatting te maken is het gemiddelde antwoord 40,6 procent. Ook de modus, het meest gekozen antwoord, is 40 procent. Doorgaans onderschat men de bijdrage van landbouw dus een klein beetje, maar is men in grote lijnen redelijk op de hoogte.

Van de stikstofneerslag in Natura-2000 gebieden is 40 procent afkomstig van de landbouw. De 45 procent in dit rapport heeft dus betrekking op heel Nederland.

De landbouwsector zorgt veruit voor de meeste stikstofneerslag. Meer mensen (46%) wijzen de industrie echter aan als grootvervuiler. Een op drie weet dat de meeste neerslag uit de landbouwsector komt. De meesten die ‘anders’ zeggen wijzen voornamelijk naar het buitenland. De bijdrage van de Nederlandse landbouw is echter groter.

[1] https://www.rivm.nl/stikstof

Onderzoeksverantwoording

Dit onderzoek vond plaats van vrijdag 15 tot maandag 18 juli. In totaal werkten 2.171 Nederlanders van 18 jaar of ouder mee aan dit onderzoek. Iedere vraag is beantwoord door de gehele steekproef.
Het grootste deel van de steekproef (n=1.953) is afkomstig het I&O Research Panel, 218 respondenten deden mee via PanelClix. Dit zijn allen Nederlanders met een niet-westerse migratieachtergrond. 

De onderzoeksresultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021. De weging is uitgevoerd conform de richtlijnen van de Gouden Standaard. Hiermee is de steekproef representatief voor de kiesgerechtigde Nederlandse inwoners (18+), voor wat betreft deze achtergrondkenmerken.