Kiezers willen minder inkomens- en vermogensongelijkheid

Nederlandse kiezers van alle politieke partijen vinden dat zowel de verschillen in vermogen als de verschillen in inkomen kleiner zouden moeten zijn dan ze nu zijn. Dat blijkt uit onafhankelijk onderzoek van I&O Research onder de Nederlandse bevolking in opdracht van GroenLinks.

Verschillen naar vermogen

In Nederland bezit de rijkste 20 procent 81 procent van al het vermogen. De op een na rijkste groep bezit 15 procent en de overige 60 procent bezit de overige 3 procent.

Ingeschatte situatie
Nederlanders schatten deze verdeling heel anders in. Ze denken dat rijkste 20 procent ongeveer de helft (49%) van het vermogen bezit en dat het overige vermogen gelijkmatiger is verdeeld over de andere vier groepen.

Ideale situatie
De ideale situatie ziet er volgens de gemiddelde Nederlander nog anders uit. Idealiter zien Nederlanders een verdeling waarbij de rijkste 20 procent naar verhouding meer bezit (26%), maar waar ook de andere delen van de bevolking een evenredig deel van het vermogen bezitten.

Figuur 1
Verdeling van vermogen- werkelijke, ideale en ingeschatte situatie

Weinig verschil naar achtergrondkenmerken
Het is opvallend hoe breed gedragen deze egalitaire ideaalsituatie is. Zowel hoger als lager opgeleiden willen een meer gelijke verdeling van vermogen. Kiezers van alle politieke partijen willen een eerlijkere verdeling. Kiezers van D66, VVD en CDA accepteren weliswaar grotere verschillen, maar deze verschillen zijn beduidend kleiner dan nu in de Nederlandse samenleving bestaan.

Verschillen naar inkomen

Een gemiddeld algemeen directeur van een van de 25 grootste Nederlandse bedrijven verdient ongeveer 171 keer meer dan zijn of haar gemiddelde werknemer.

Figuur 2
Verhouding van inkomen- werkelijke situatie, ingeschat en ideale situatie

Ingeschatte situatie
Nederlanders denken dat een directeur ongeveer 25 keer meer verdient dan de gemiddelde werknemer.

Ideale situatie
Nederlanders vinden gemiddeld dat een directeur 8 keer zo veel zou mogen verdienen als zijn of haar gemiddelde werknemer.

Verantwoording

I&O Research voerde dit onderzoek uit in opdracht van GroenLinks. In de uitnodiging noch in de vraagstelling is respondenten verteld dat GroenLinks de opdrachtgever was. De titel van het onderzoek was ‘actuele onderwerpen’. De uitnodigingstekst: We willen u uitnodigen voor een onderzoek over een mix van actuele onderwerpen. Het gaat onder andere over het werk van verpleegkundigen, de verdeling van welvaart en we stellen enkele politieke vragen.

Het onderzoek liep van 14 tot en met 29 juni 2018 en is grotendeels online uitgevoerd in het I&O Research Panel. Een klein deel van de steekproef is betrokken via PanelClix. 3.035 personen (inclusief 145 respondenten via PanelClix) werkten aan het onderzoek mee. De onderzoeksresultaten zijn na herweging op sekse, leeftijd, opleidingsniveau, regio en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 representatief voor de Nederlandse bevolking van 18 jaar en ouder op deze achtergrondkenmerken.

Doel van het onderzoek was om te achterhalen hoe Nederlanders aankijken tegen sociaaleconomische verschillen aan de hand van drie thema’s:

• Verdeling van vermogen in Nederland
• Inkomensverhouding tussen directeuren en werknemers van de 25 grootste bedrijven in Nederland
• De tijd die ziekenhuisverpleegkundigen kwijt zijn aan zorg versus administratief werk.