I&O-zetelpeiling: weinig ontwikkelingen, coalitie nog altijd in zwaar weer

VVD blijft grootste, GroenLinks en JA21 groeien iets

In de I&O Research zetelpeiling van november 2022 zijn weinig ontwikkelingen zichtbaar.

GroenLinks krijgt er twee bij (van 12 naar 14 zetels), het hoogste aantal zetels sinds de vorige verkiezingen. JA21 ontvangt ook twee nieuwe zetels (van 10 naar 12 zetels). PvdD gaat achteruit met twee zetels (van 10 naar 8).

Coalitie verliest vooral aan rechts-conservatief

Driekwart van de kiezers (76%) is ontevreden met het huidige kabinet, in september en oktober was respectievelijk 78 en 77 procent ontevreden. De (on-)tevredenheid is sindsdien dus gestabiliseerd.

Coalitiepartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie halen in deze peiling gezamenlijk nog 47 zetels, 31 minder dan bij de verkiezingen van maart 2021 (toen: 78 zetels).

Als we de electorale ontwikkelingen van de afgelopen anderhalf jaar rubriceren in politieke stromingen[1] dan zien we dat het verlies van de coalitiepartijen (van 78 naar 47 zetels) grotendeels ten goede komt aan de rechts-conservatieve partijen (van 32 naar 53 zetels) en in iets mindere mate aan de links-progressieve partijen (van 40 naar 50).

Fusiepartij van PvdA en GroenLinks: hypothetisch de grootste partij

Nog altijd denken de fracties van PvdA en GroenLinks na over een mogelijke fusie. Wanneer wij kiezers de mogelijkheid voorleggen om op een dergelijke (virtuele) Nieuwe Linkse fusiepartij te stemmen geeft 16 procent aan hier oren naar te hebben. In dat geval zou deze hypothetische partij meer stemmen ontvangen dan de VVD.

De ruime meerderheid van de kiezers die nu op GroenLinks (84%) of PvdA (76%) zouden stemmen zou ook kiezen voor deze fusiepartij. Ook lijkt de hypothetische partij stemmen weg te halen bij Volt (19%), D66 (18%) en SP (17%).

Vanzelfsprekend is dit geen exacte voorspelling, veel zal bijvoorbeeld afhangen wie de lijsttrekker van deze partij zou worden (hierover hebben we geen uitspraak gedaan) en welke inhoudelijke posities de partij zal innemen. Daarnaast weet 18 procent van de kiezers ook bij het samengaan van GroenLinks en PvdA (nog) niet op welke partij ze zouden stemmen.

CU-kiezers minder tevreden met kabinet

VVD-kiezers (73%) zijn doorgaans tevreden over het kabinet. Dat geldt niet voor kiezers van D66 (49%), CDA (43%), ChristenUnie (30%) en de oppositiepartijen.

Voor kiezers van de CU is dat een forse daling sinds september, toen 40 procent nog tevreden was met het kabinet. De kiezers van oppositiepartijen zijn een stuk minder tevreden over het kabinet.

Onderzoeksverantwoording

Dit onderzoek vond plaats van vrijdag 11 tot maandag 14 november. In totaal werkten 2.733 Nederlanders van 18 jaar of ouder mee aan dit onderzoek.

Het grootste deel van de steekproef (n=2.519) is afkomstig het I&O Research Panel, 214 respondenten deden mee via PanelClix. Dit zijn allen Nederlanders met een niet-westerse migratieachtergrond. De onderzoeksresultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021. De weging is uitgevoerd conform de richtlijnen van de Gouden Standaard. Hiermee is de steekproef representatief voor de kiesgerechtigde Nederlandse inwoners (18+), voor wat betreft deze achtergrondkenmerken.

[1] Links van de coalitie SP, PvdA, GL, PvdD, Volt, BIJ1, DENK en 50Plus. Rechts van de coalitie: PVV, FvD, JA21, SGP, BBB, BV NL.