I&O-zetelpeiling: VVD nog steeds de grootste

Dit onderzoek onder 2.180 Nederlanders vond plaats van 6 tot 10 maart, in de periode dat de eerste corona-gevallen in Nederland bekend werden. Eventuele invloed van deze ontwikkeling op partijvoorkeur, thema’s en waardering van politici en bestuurders is dus slechts ten dele meegenomen in dit onderzoek.

VVD nog steeds aan kop, 50Plus groeit door

• Als er nu verkiezingen voor de Tweede Kamerverkiezingen zouden worden gehouden, zou de VVD met 27 zetels opnieuw de grootste partij zijn. Na de VVD volgt een subgroep van partijen die heel dicht bij elkaar zitten: GroenLinks (17), PVV (17), Forum voor Democratie (15),  CDA (14) en de PvdA (14). Voor deze partijen worden geen significante verschillen genoteerd sinds januari dit jaar.
• 50Plus groeit door: van 8 naar 10 zetels, een groei van 6 zetels in november vorig jaar naar 10 zetels nu. De ChristenUnie levert juist iets in: van 9 naar 6 zetels.

PVV en Forum laatste half jaar samen gestegen van 24 naar 32 zetels

• Forum voor Democratie (15) en PVV (17) krijgen er elk een zetel bij. Geen significante stijging ten opzichte van januari 2020, maar als we iets langer terugkijken groeien beide rechts-populistische partijen (samen) wel: van 24 zetels in september 2019 naar 32 zetels nu.
• Overigens profiteert de partij Henk Otten hier niet van, de partij “GO” haalt de drempel voor een zetel (nog) niet.

Belangrijkste electorale thema’s: normen & waarden, gezondheidszorg en duurzaamheid

• Normen & waarden, gezondheidszorg, duurzaamheid en sociale voorzieningen & armoedebestrijding zijn op dit moment de belangrijkste thema’s voor kiezers
• Ten opzichte van november hebben de thema’s duurzaamheid/klimaat/milieu (van 38% naar 33%) en inkomensbeleid (van 29% naar 23%) iets aan urgentie ingeboet.
• Ook de onderwerpen onderwijs en veiligheid zijn iets minder belangrijk geworden voor de kiezers (alle 5% of meer).
• Het onderwerp immigratie en asiel -dat door sommige politici hoog op de politieke agenda wordt geplaatst – is voor kiezers het vijfde thema (30% laat dat meewegen)

Tevredenheid over kabinet Rutte III blijft laag

• Sinds begin dit jaar zien we dat meer mensen ontevreden dan tevreden zijn over het kabinet-Rutte III. In vergelijking met januari is dat nu niet anders: 42 procent is tevreden, 54 procent is ontevreden.
• VVD-kiezers blijven tevreden over het kabinet (91% is tevreden). Ook de huidige kiezers van regeringspartijen ChristenUnie (71%), D66 (70%) en CDA (62%) zijn dat in meerderheid. Ook hier is weinig veranderd.
• Aanhangers van PVV (91% ontevreden), FvD (91%), SP (80%) en 50 Plus (79%) zijn het meest ontevreden over dit kabinet.

Ontevredenen: grote problemen worden niet aangepakt

• Kiezers van links tot rechts bekritiseren het kabinet vanwege de grote problemen in de publieke sector (onderwijs, jeugdzorg, ouderenzorg, politie) waar – in hun ogen – geen structurele oplossingen voor gevonden worden. Ook de grote uitvoeringsorganisaties waar dingen misgaan (met name Belastingdienst) worden genoemd. De kritiek gaat van ‘onbekwaam’ via ‘missers’ tot ‘leugenachtigheid’. Een CDA-kiezer: “het bewijst zichzelf in de schandalen, leugenachtigheid, ondoorzichtigheid en missers”.
• Veel kiezers hebben het gevoel dat het kabinet te laat of te weinig maatregelen neemt bij grote problemen. Een enkeling noemt hier al de corona-crisis, zoals een FvD-kiezer: Zojuist ook weer bewezen bij de uitbraak van de corona epidemie…ze lopen achter de feiten aan en nemen elke maatregelen te laat.”
• Rechtse kiezers (PVV, Forum) hekelen de klimaatmaatregelen, de macht van Europa en de idee dat immigranten voorzieningen gebruiken die de eigen Nederlanders dan moeten missen.
• Linkse kiezers (maar ook CU- en CDA-kiezers) missen de menselijke maat. Ze zien de kloof tussen arm en rijk groter worden, het aantal voedselbanken toenemen en het geld naar de multinationals gaan. 

Tevredenen: dit kabinet zorgt voor stabiliteit en welvaart

• Vier op de tien kiezers (42%) zijn wel tevreden met het kabinet Rutte III. Hier vinden we vooral VVD-en CDA-kiezers.
• Deze kiezers zijn content met de stabiliteit en goede economische situatie. Ze vinden het knap dat de vier partijen – in tijden van polarisatie – hun verantwoordelijkheid nemen en het land besturen. Premier Rutte krijgt waardering als ‘ervaren regeringsleider’.

Verantwoording

I&O Research voerde een landelijk representatief onderzoek uit onder 2.180 Nederlanders van 18 jaar en ouder. Het onderzoek liep van donderdag 5 tot en met dinsdagochtend 10 maart 2020. De resultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, opleiding, regio en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2017. Het grootste deel van de deelnemers is afkomstig uit het I&O Research Panel (n=2.015). Daarnaast zijn 165 deelnemers via PanelClix benaderd om deel te nemen aan dit onderzoek.

Overname uit deze publicatie is alleen toegestaan met expliciete vermelding van I&O Research als bron.