I&O-zetelpeiling: VVD lijdt onder perikelen, BBB profiteert

Uit de I&O Research-zetelpeiling die liep van 10 tot 13 juni blijkt het volgende:

• De VVD is met 24 zetels nog altijd de grootste partij, wel levert de partij vier zetels in t.o.v. de laatste meting en tien zetels t.o.v. de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021
• Ex-VVD’ers stappen nu vaak over naar JA21 en BBB of weten niet waar ze op zouden stemmen
• BBB stijgt vier zetels en komt daarmee uit op twaalf
• Nieuwe BBB-kiezers waarderen de standpunten rondom landbouw en stikstof en de ‘duidelijke taal’ van Caroline van der Plas
• De tevredenheid met het kabinet daalt verder: zeven op tien (68%) kiezers zijn nu ontevreden
• Ontevreden kiezers noemen beleid omtrent stikstof en inflatie vaak als reden

Zetelpeiling

De VVD is wederom de grootste partij van Nederland. Ten opzichte van de vorige peiling verliest de partij echter vier zetels waarmee de liberalen op 24 virtuele zetels staan. Een daling van tien zetels in vergelijking met de Tweede Kamerverkiezing van 2021.  De coalitie daalt naar een dieptepunt van 52 zetels waarmee de regeringspartijen een derde van hun steun zijn kwijtgeraakt. In de Kamer beschikt de coalitie immers over 78 zetels.

BBB is de enige partij die duidelijke winst boekt ten opzichte van vorige maand. De partij stijgt van acht naar twaalf zetels. Elf meer dan het daadwerkelijke zetelaantal in de Tweede Kamer.

Gestage winst voor JA21, GroenLinks en PvdD
Een vergelijking tussen de peiling van juni en de Tweede Kamerverkiezingen legt – naast de winst voor BBB – nog meer verschillen bloot. Ook Partij voor de Dieren (+3), GroenLinks (+4) en  JA21 (+7) staan op winst ten opzichte van de vorige verkiezingen.

Forum voor Democratie is de enige oppositiepartij die op dit moment op een verlies staat ten opzichte van de Tweede Kamerverkiezingen (van 8 naar 4).

Waarom lopen VVD-kiezers weg?
Kiezers die in maart 2021 nog voor de VVD kozen maar inmiddels zijn afgehaakt wijken vooral uit naar twee alternatieven op rechts: JA21 (6% VVD-kiezers van maart ’21 stapt over) en BBB (5%). Een nog veel grotere groep (29%) weet nu niet waarop ze zouden stemmen. Duidelijk meer dan vorige maand (19%).

Redenen die kiezers noemen om de VVD te verlaten zijn:

• VVD is beloften niet nagekomen
• VVD is naar links opgeschoven (vooral op klimaat en immigratie)
• Alternatieven (voornamelijk BBB en JA21) zijn duidelijker qua taal en standpunten
• Ook refereren enkele overstappers aan de problematiek rondom stikstof en boeren

“De eerlijke uitstraling en de punten waar de BBB  voor staat spreken mij aan. De VVD heeft alleen maar gelogen over zeer veel cruciale punten en heeft daar dan geen “ actieve “ herinneringen aan. Schandalig.”
– Kiezer die van VVD naar BBB gaat

“Ze weten duidelijk goed wat er bij de burgers speelt. Bij de VVD weet je niet meer wat je mag verwachten, ze zijn meer met compromissen bezig i.p.v dat ze de problemen aanpakken met daden i.p.v mooie woorden.”
– Kiezer die van VVD naar JA21 gaat

Waarom wint BBB?
De Boer Burger Beweging stijgt in deze peiling van acht naar twaalf zetels. Een toename van elf zetels ten opzichte van de verkiezingen van maart vorig jaar. BBB trekt kiezers van allerlei rechtse partijen, vooral van VVD, CDA, PVV, JA21 en FvD.

Kiezers die overstappen waarderen vaak het standpunt van de partij omtrent stikstof en landbouw. Ook wordt de partij, en fractievoorzitter Van der Plas in het bijzonder, geroemd om haar duidelijke taal. BBB vertelt, in de ogen van deze kiezers, een nuchter verhaal en komt op voor ‘het volk’.

“Huidige partijen doen maar wat. De partijen zijn te lang aan de macht geweest. BBB is een no-nonsens partij.”
– Stemde VVD

“We moeten achter de boeren gaan staan.”
– Stemde PVV

Tevredenheid met kabinet daalt verder
Inmiddels geven bijna zeven op tien (68%) kiezers aan dat zij ontevreden zijn met het huidige kabinet. Een halfjaar geleden, toen het kabinet Rutte IV aantrad, lag dit percentage nog op 56 procent. Iets meer dan een kwart (27%) zegt nu tevreden te zijn.

Waarom is de kiezer ontevreden?
Ontevreden kiezers geven doorgaans een of meerdere van de volgende redenen:

• Besluitvorming omtrent stikstof
• Onvoldoende actie tegen prijsstijgingen
• Onvoldoende daadkracht in het algemeen
• Rechtse kiezers noemen vaak de rol van D66 in het kabinet

“Boeren moeten weg? Waar halen we ons voedsel vandaan? En de grenzen openhouden? Stop daar is mee.”
– BBB-kiezer

“Alles is erg duur geworden. De allerrijkste mensen merken er totaal niets van. Zij hebben zonnepanelen dure wagens goed geïsoleerd huis maar wij voelen het erg goed!”
– SP-kiezer

“De versplintering maakt het een niet al te daadkrachtig kabinet. Bovendien heeft minister Kaag mijn vertrouwen volledig verloren omdat ze wel nieuwe bestuursstijl en transparantie preekt maar zelf niet naleeft, zoals al diverse keren is gebleken.”
– VVD-kiezer

Onderzoeksverantwoording
Dit onderzoek vond plaats van vrijdag 10 tot maandag 13 juni. In totaal werkten 2.151 Nederlanders van 18 jaar of ouder mee aan het grootste deel van dit onderzoek. Het grootste deel van de steekproef (n=1.949) is afkomstig het I&O Research Panel, 202 respondenten deden mee via PanelClix.  Dit zijn allen Nederlanders met een niet-westerse migratieachtergrond. 

De onderzoeksresultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021. De weging is uitgevoerd conform de richtlijnen van de Gouden Standaard. Hiermee is de steekproef representatief voor de kiesgerechtigde Nederlandse inwoners (18+), voor wat betreft deze achtergrondkenmerken.

Het volledige rapport
Klik hier om het volledige rapport te downloaden