I&O Zetelpeiling: VVD blijft de grootste, PvdA en PVV leveren in, JA21 komt op 2 zetels

De VVD blijft met stip op één staan in de I&O Research zetelpeiling: net als in december komen ze op 43 zetels. De voorsprong op de virtuele nummer twee – de PVV – bedraagt maar liefst 23 zetels. Ten opzichte van vorige maand verliest de PVV twee zetels (van 22 naar 20).
De PvdA verliest twee zetels en gaat van 13 naar 11 zetels, met name door hun rol in de toeslagenaffaire.
De nieuwe partij JA21 van Joost Eerdmans en Annabel Nanninga komt in de I&O-peiling binnen met 2 zetels.
Andere (nieuwe) partijen¹ komen vooralsnog niet boven de kiesdrempel uit.

¹We hanteren de vuistregel dat een nieuwe partij bij de ‘anders, namelijk’ open antwoordcategorie dermate vaak genoemd wordt dat ze goed is voor een halve zetel (0,35%). Als dat zo is wordt de partij in de volgende peiling opgenomen als aparte antwoordcategorie. Dat is nog bij geen partij het geval. BIJ1 komt in de buurt.

Kiezers twijfelen over PvdA vanwege Asscher en Toeslagenaffaire

Zeven op de tien PvdA-kiezers uit december zeggen op dit moment opnieuw voor de PvdA te kiezen (72%). De PvdA verliest met name stemmen aan GroenLinks en SP. Ook zegt 9 procent van de PvdA-kiezers uit december dat ze het nu nog niet weten. De toeslagenaffaire en de rol van Lodewijk Asscher hierin is de belangrijkste reden om over te stappen of het nu even niet te weten.
Een kiezer die nu voor GroenLinks kiest en vorige maand voor de PvdA:

“Ik had persoonlijk liever gezien dat Asscher was afgetreden. Door de kindertoeslagaffaire voel ik me er niet gemakkelijk bij als hij partijleider is.”

Tevredenheid met kabinet Rutte III stabiel hoog

Twee derde van de Nederlanders (65%) is momenteel tevreden met het kabinet Rutte-III, 34 procent is dat niet of in beperkte mate. Ten opzichte van een maand geleden blijft de tevredenheid over het kabinet gelijk.

JA21-kiezer oordeelt milder over het huidige kabinet dan PVV- of FvD-kiezer

Gevraagd waarom mensen nu op JA21 zouden stemmen, zien we dat deze partij als alternatief voor zowel FvD als PVV wordt genoemd. De PVV zou niet genoeg voor elkaar krijgen. Vorige maand zagen we dat de PVV winst boekte ten koste van FvD nadat de partijtop van FvD met elkaar in de clinch lag. Een deel van hen komt nu weer terecht bij JA21.

Het leeuwendeel van de JA21-kiezers heeft dus eerder PVV en/of FvD gestemd. Vooralsnog lijkt het erop dat met name de meer gematigde kiezers van deze partijen naar JA21 zijn vertrokken: ze lijken tevredener met het huidige kabinet (31%) dan de gemiddelde PVV- (24%) of FvD-kiezer (11%; zie figuur 3).

Verantwoording

Dit onderzoek vond plaats van vrijdag 8 januari tot maandag 11 januari 2020. Er werkten in totaal 2.336 Nederlanders van 18 jaar of ouder mee aan dit onderzoek.
Het grootste deel hiervan is afkomstig uit het I&O Research Panel en 119 respondenten vulden de vragenlijst via het panel van PanelClix.
Niet alle vragen zijn gesteld aan alle deelnemers. Bij vragen waarbij dit het geval is wordt de steekproefbasis ook vermeld.
De onderzoeksresultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2017.