I&O-zetelpeiling: VVD stijgt door; economie wordt belangrijker

De VVD profiteert van de lof die de corona-aanpak krijgt en stijgt door naar 43 zetels. De steun voor de coronamaatregelen neemt echter wel iets af. Met name de economie wordt belangrijker voor de kiezers. Dit onderzoek vond plaats van donderdag 7 tot dinsdagochtend 12 mei 2020.
15 mei 2020 | Peter Kanne & Wietse van Engeland

Lees de rest van het bericht onder deze video.

De VVD groeit in de meest recente I&O-peiling door naar 43 zetels, een virtuele (maar significante) stijging van zes zetels ten opzichte van ruim een maand geleden. Toen steeg de partij ook al fors, van 27 naar 36 zetels. Van de achtervolgers staat GroenLinks stabiel op 16 zetels, direct gevolgd door de PvdA (van 14 naar 15 zetels). De PVV levert wederom twee zetels in en komt nu uit op 13 zetels. Ook het CDA zou op dit moment 13 zetels halen. Daarna volgen Forum voor Democratie (stabiel op 12) en SP (kleine groei: van 9 naar 11 zetels). D66 zakt iets verder weg. Stonden de democraten in 2019 lang rond 10, 11 zetels, nu zijn dat er 8.

Tekst loopt door onder figuur met de zetelverdeling.

VVD slaat gat met achtervolgers

De VVD groeit in de meest recente I&O-peiling door naar 43 zetels, een virtuele (maar significante) stijging van zes zetels ten opzichte van ruim een maand geleden. Toen steeg de partij ook al fors, van 27 naar 36 zetels. Van de achtervolgers staat GroenLinks stabiel op 16 zetels, direct gevolgd door de PvdA (van 14 naar 15 zetels). De PVV levert wederom twee zetels in en komt nu uit op 13 zetels. Ook het CDA zou op dit moment 13 zetels halen. Daarna volgen Forum voor Democratie (stabiel op 12) en SP (kleine groei: van 9 naar 11 zetels). D66 zakt iets verder weg. Stonden de democraten in 2019 lang rond 10, 11 zetels, nu zijn dat er 8.

Tekst loopt door onder figuur met de zetelverdeling.

Tevredenheid kabinet opnieuw toegenomen

Op dit moment zijn twee op drie Nederlanders tevreden over het kabinet-Rutte III. Dit is nog een toename ten opzichte van een maand geleden, toen al 62 procent tevreden was.

Andere zaken worden belangrijker

Een maand geleden steeg de tevredenheid bijna geheel door de aanpak van de coronacrisis, met de nadruk op de gezondheidsrisico’s. Die waren op dat moment immers acuut. Het gaat nu ook nog over de manier waarop het kabinet de coronacrisis aanpakt, maar vaker dan een maand geleden ook over andere zaken. Met name de economie speelt een belangrijker rol, waarbij ook het pre-corona-kabinetsbeleid betrokken wordt. De belangrijkste categorieën toelichtingen van respondenten die tevreden zijn: 

  • Het getoonde leiderschap in de aanpak van de coronacrisis (er is begrip voor fouten).
  • Dat Nederland financieel gezond is (waarbij vaak wordt gerefereerd aan de manier waarop de kabinetten Rutte de economie hebben aangepakt na de financiële cisis van 2008).
  • Dat de vier regeringspartijen de crisis eensgezind aanpakken en niet ruziemaken (zoals sommige andere partijen).
  • Opnieuw krijgt premier Rutte veel krediet voor het regeringsbeleid.

Rutte, De Jonge en Hoekstra aanzienlijk beter gewaardeerd

Al is de coronacrisis grotendeels gedepolitiseerd, sommige politieke leiders hebben zich nadrukkelijk kunnen profileren en worden gewaardeerd voor hun leiderschap. Mark Rutte is op dit moment de hoogst gewaardeerde politiek leider. Zijn waarderingscijfer steeg van een 5,8 naar een 7,2. Ook ministers Hugo de Jonge (van 6,4 naar 7,1), Wopke Hoekstra (van 6,6 naar 7,0) en Sigrid Kaag (van 6,2 naar 6,7) worden nu duidelijk beter gewaardeerd dan twee maanden geleden. Met name De Jonge speelde zich afgelopen maanden in de kijker: nu kent 83 procent van de kiezers hem, dit was twee maanden  geleden nog slechts 53 procent. Hiermee is De Jonge bekender dan Wopke Hoekstra, die weliswaar ook aan bekendheid won: van 57 naar 68 procent. Hoewel ook Lodewijk Asscher (iets) beter wordt gewaardeerd (van een 5,5 naar een 5,8) kunnen we stellen dat het de leiders van de oppositiepartijen momenteel niet of nauwelijks lukt zich positief te onderscheiden.

Economie wordt belangrijker; draagvlak maatregelen neemt iets af

Ook uit de antwoorden op andere vragen blijkt dat de economie aan belang wint voor kiezers. Hoewel kiezers bij het maken van een keuze voor een politieke partij nog steeds het meest kijken naar hoe partijen omgaan met de thema’s normen & waarden, gezondheidszorg en duurzaamheid, worden economie & overheidsfinanciën en werkgelegenheid belangrijker. Dit verklaart ten dele ook de groei van de VVD: VVD kiezers vinden deze thema’s bovengemiddeld belangrijk.

Er is nog steeds ruime steun voor de coronamaatregelen van het kabinet, maar deze neemt wel af. Het grootst is het verval met betrekking tot de lockdown. De steun hiervoor daalde van 90 naar 75 procent. De steun voor de maatregelen met betrekking tot de economie is echter het laagst. Dat was al zo, maar deze neemt nog verder af: van 75% naar 63%; één op drie Nederlanders (34%) staat hier niet achter.

Deze of volgende week komt het kabinet met nieuwe economische steunmaatregelen. Veel zal afhangen van de inhoud van deze maatregelen en hoe ze – van links tot rechts – ontvangen worden, wil het kabinet (en de VVD) de hoge waarderingscijfers behouden. We zien dat de kritiek – die er ook is – vaker gaat over zaken die niet (of niet direct) met de coronacrisis te maken hebben. Met name linkse kiezers vinden dat het kabinet te veel de oren laat hangen naar het bedrijfsleven, de multinationals. Ze hebben zorgen om de publieke sector, de gezondheidszorg, het sociaal domein, etc. Aan de rechterkant vindt men juist dat dit kabinet een linkse agenda uitvoert, met te veel aandacht voor klimaat en milieu. Dat er te veel geld naar het buitenland gaat, dat de EU hier de dienst uitmaakt, etc. Bovendien wordt door kiezers van FvD en PVV vaak gezegd dat het kabinet de coronacrisis niet adequaat aanpakt, achter de feiten aanloopt.

Verantwoording

Dit onderzoek onder 2.076 Nederlanders vond plaats van donderdag 7 tot dinsdagochtend 12 mei 2020. De resultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, opleiding, regio en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2017. Hiermee is de steekproef representatief voor de kiesgerechtigde Nederlandse inwoners (18+), voor wat betreft deze achtergrondkenmerken.

Bronvermelding

Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron (I&O Research) duidelijk wordt vermeld.

Het volledige rapport

Download hier het uitgebreide rapport als PDF.

Corona Continu Onderzoek

Hoe gaan Nederlanders om met de coronacrisis? Wilt u weten wat ze voelen, denken of doen? Voor een overzichtelijke investering vragen we het aan een representatieve steekproef. Aanmelden voor onze juni-peiling kan tot en met vrijdag 29 mei.

We vertellen u graag nog veel meer over Ipsos I&O.


Neem contact op

afbeelding

Peter Kanne

Senior onderzoeksadviseur

afbeelding

Wietse van Engeland

Onderzoeker

Willen weten...
Herkent u zich daarin? Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.