Het betrekken van omwonenden bij de milieuprestaties van bedrijven

In “Naleving is een zaak van ons allemaal”, de Kaderstellende nota Handhavingskoers 2013-2016, kondigt de provincie Noord-Brabant aan de directe omgeving van bedrijven meer te willen betrekken bij de milieuprestaties van die bedrijven. De reden hiervoor is dat de provincie denkt dat het betrekken van omwonenden een effectieve aanvulling kan zijn op het huidige toezicht.

Er is nog weinig bekend over de wijze waarop betrokkenheid van omwonenden door de provincie bevorderd kan worden. I&O Research heeft onder meer aan de hand van ervaringen elders en door gesprekken met bedrijven en enquêtes bij omwonenden in kaart gebracht hoe de provincie betrokkenheid van omwonenden bij de milieuprestaties van bedrijven kan stimuleren.

De betrokkenheid van omwonenden kan op verschillende manieren worden gestimuleerd: door omwonenden te informeren, door bedrijven te benchmarken, door omwonenden direct bij bedrijven milieuklachten te laten melden, door omwonenden te betrekken bij milieumonitoren en door bijeenkomsten voor omwonenden te organiseren zoals een forum of een platform waarin omwonenden en het bedrijf samenwerken.

Drie op de vijf omwonenden willen meer weten over het milieugedrag van het bedrijf in hun omgeving. Ruim twee op de vijf omwonenden wil wel in enige mate betrokken worden bij het milieugedrag van het bedrijf. Een kleiner deel, namelijk 7 procent, wil in sterke mate betrokken worden. De betrokkenheid van omwonenden bij bedrijven is iets minder groot dan bij een thema als netheid of (sociale) veiligheid in de buurt, maar toch nog steeds aanzienlijk. Een kleine groep buurtbewoners is bereid tot intensievere betrokkenheid bij een bedrijf. Dit komt overeen met de bereidheid tot deelname aan een buurtcommissie of wijkraad.

Of men overlast ervaart of zich zorgen maakt is een belangrijke verklaring voor het wel of niet betrokken willen worden bij het bedrijf. Als men overlast ervaart is men hier veel eerder toe bereid, dan wanneer men geen hinder ondervindt. Als een bedrijf van relatief groot economisch belang is voor de buurt willen omwonenden minder snel betrokken worden bij een bedrijf. Verder zijn inwoners met een koopwoning, in de leeftijdscategorie 50 tot 69 jaar eerder bereid om betrokken te worden bij het milieugedrag van het bedrijf.

Bij alle bedrijven die deel hebben genomen aan dit onderzoek is er in enige of sterke mate interesse in het beeld dat omwonenden hebben van hun bedrijf. Bij 16 van de 22 bedrijven is er in enige of sterke mate bereidheid om omwonenden te betrekken bij het milieugedrag. Vier van deze zestien bedrijven zijn in sterke mate bereid omwonenden te betrekken. Bij bedrijven is de interesse in omwonenden en de bereidheid omwonenden te betrekken iets groter dan andersom.