Doelgroepgerichte communicatie over water

Het waterschap is een van de oudste bestuursvormen van Nederland. Het waterschap is in tegenstelling tot het Rijk, de provincies en de gemeenten een functioneel bestuursorgaan.
06 mei 2009 |

Het waterschap is een van de oudste bestuursvormen van Nederland. Het waterschap is in tegenstelling tot het Rijk, de provincies en de gemeenten een functioneel bestuursorgaan. Voornaamste verschil met het Rijk, de provincies en de gemeenten is de taak van het waterschap. Gemeenten en provincies hebben in principe een onbepaalde taak, die kan variëren tot de zorg voor reïntegratie van werklozen op de arbeidsmarkt tot het ophalen van huisvuil. Bepalend voor gemeenten en provincies is het gebied waarbinnen zij deze taken uitvoeren. Bepalend voor het waterschap is de taak om zorg te dragen voor de waterhuishouding. Gemeenten en Rijk zijn daarom voorbeelden van territoriale decentralisatie, terwijl het waterschap een voorbeeld is van functionele decentralisatie. Toch zijn de grenzen van een waterschap (vaak stroomgebieden) niet zelden al eeuwenoud: de gemeente is een duidelijk ‘begrensde’ overheid die iedereen kent, maar wie weet hoeveel waterschappen er in Nederland actief zijn?

Kerntaken

Tijdens de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen zijn vraagtekens geplaatst bij het bestaansrecht van waterschappen: kunnen de taken niet beter worden verdeeld tussen het Rijk, de provincies en de gemeenten? Deze discussie over het bestaansrecht van waterschappen en de nodige ontwikkelingen binnen het openbare bestuur in het algemeen (waaronder een tendens naar meer klantgerichtheid, externe oriëntatie en meer transparantie van besluitvorming) leidt er toe dat waterschappen meer aandacht hebben voor hun externe oriëntatie en imago. Dit lijkt zich te vertalen in een vergrote onderzoeksbehoefte.

Want ook waterschappen hebben ‘klanten’, zoals agrariërs die voor het waterpeil afhankelijk van het waterschap en bedrijven voor het lozen en zuiveren van afvalwater. En veel groepen mensen (huizenbezitters, bedrijven, ingezetenen) betalen belasting aan het waterschap. Inzicht in de wensen en behoeften van de diverse klantgroepen levert een waterschap relevante en bruikbare sturingsinformatie op. De kwaliteit van dienstverlening kan op deze manier worden verbeterd.

Externe oriëntatie

Deze extra aandacht voor externe gerichtheid leidt onder meer tot de vraag of het communicatiebeleid van een waterschap voldoende aansluit bij de informatie- en participatiebehoeften van haar ‘stakeholders’. Dit zijn naast agrariërs, bedrijven en inwoners bijvoorbeeld ook (basis)scholen en belangenorganisaties. De volgende vragen lijken daarbij relevant te zijn: over welke onderwerpen willen de doelgroepen worden geïnformeerd en op welke manier(en)? Willen doelgroepen worden betrokken bij beleidskeuzen van het waterschap? Op welke wijze willen doelgroepen bij beleidskeuzen van het waterschap worden betrokken?

Informatiebehoefte

Bovenstaande en andere vragen heeft I&O Research onlangs voor een waterschap onderzocht. Dit onderzoek levert de volgende interessante inzichten:

  • Onder agrariërs is de informatiebehoefte van de diverse doelgroepen het grootst . De behoefte aan informatie is doorgaans groter dan de behoefte om te worden betrokken. Uitzondering hierop waren overheidsinstellingen (gemeenten en provincies). Agrariërs, gemeenten en bedrijven waren vaker tevreden over de communicatie dan inwoners en belangengroepen.
  • Men wil het liefst worden geïnformeerd over wateroverlast en bescherming tegen (rivier)water. Over de belasting die jaarlijks moet worden afgedragen is geen grote informatiebehoefte.
  • Men naast modernere communicatiemiddelen, zoals website en digitale nieuwsbrieven, ook geïnformeerd (blijven) worden via traditionele middelen als persoonlijke brieven, advertenties en papieren nieuwsbrieven.
  • Men wil het liefst betrokken worden bij de onderwerpen peilbeheer, wateroverlast en bescherming tegen water. In veel gevallen via informatiebijeenkomsten.

Digitale nieuwsbrieven

Op basis van deze bevindingen kunnen we voor de communicatie van waterschap de volgende algemene aanbevelingen doen:

  • Een doelgroepgerichte aanpak van de communicatie kan de externe orientatie van waterschappen verder bevorderen. Daarbij is met name winst te behalen door extra aandacht te besteden aan jongeren. Niet alleen via de lijn van de milieu-educatie, maar ook via de reguliere kanalen en via internet. Aansluiting bij thema’s die jongeren raakt is daarbij van belang, alsmede aandacht voor de vormgeving van de boodschap.
  • Goede interactie, maatwerk en een persoonlijke aanpak zijn in bepaalde gevallen van groot belang voor de communicatie van het waterschap. Bijvoorbeeld bij vergunningverlening, handhaving en onderhoud. Een afdeling Communicatie kan hierin faciliteren, bijvoorbeeld door de medewerkers te adviseren in de interactie met klantgroepen en door de communicatie via de website en nieuwsbrieven.
  • Er is veel belangstelling voor nieuwe media. Met name digitale nieuwsbrieven zijn ‘hot’. Deze zijn vooral kansrijk als ze zijn toegespitst op de informatiebehoeften van specifieke doelgroepen en aansluiten op de informatie die op de website aanwezig is. Door een koppeling met de website wordt dubbel werk voorkomen. De meer traditionele communicatiemiddelen, zoals advertenties en bekendmakingen, moeten niet worden vergeten. Met name onder agrariërs is hier nog steeds veel behoefte aan. Een voorbeeld hiervan is het zowel via de website als via een bekendmaking in een huis-aan-huisblad publiceren van peilbesluiten.

Onderzoek naar de communicatiebehoeften van doelgroepen voorkomt dat het communicatiebeleid in het water valt!

We vertellen u graag nog veel meer over Ipsos I&O.


Neem contact op

Willen weten...
Herkent u zich daarin? Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.