De opmars van Forum voor Democratie

Een jaar na de oprichting heeft Forum voor Democratie twee zetels in de Tweede Kamer en staat zij virtueel op acht à negen zetels. Hoe is deze snelle opmars van de partij van Baudet en Hiddema te verklaren? Laurens Klein Kranenburg, onderzoeker bij I&O Research, sprak met het Reformatorisch Dagblad over wat kiezers aanspreekt in Forum voor Democratie en wat de kansen zijn op verder electoraal succes.

Ruime vijver

Forum voor Democratie vist in een ruime kiezersvijver, zo bevestigt Laurens Klein Kranenburg tegenover het Reformatorisch Dagblad: “De partij trekt stemmers van alle leeftijden, zowel hoog- als laagopgeleiden, uit het hele land.” I&O Research ontwikkelde een model waarin de waardepatronen van Nederlanders in kaart zijn gebracht. Dat model heeft twee assen: (1) aandacht voor een ander – opkomen voor zichzelf, (2) open voor verandering – behouden wat er is. “FVD-kiezers neigen in dit model meer naar ‘opkomen voor zichzelf’ dan naar ‘aandacht voor een ander’”, zegt Klein Kranenburg. De PVV trekt vooral conservatieve kiezers. “Het FVD weet, anders dan de PVV, ook progressieve personen te trekken”, mensen uit de groep ‘autonome wereldburgers’, waarin verder vooral aanhangers van GroenLinks en PvdD zitten. Verder weet de partij in belangrijke mate haar eigen kiezers vast te houden. Van de FVD-stemmers in maart zou 88 procent nu opnieuw die partij kiezen.

Geduchte concurrent op rechts

Daarnaast ontpopt het FVD zich tot een ‘geduchte concurrent’ van 50 Plus en PVV, maar ook van VVD, CDA en SP. Van de kiezers die een half jaar geleden op 50 Plus stemden, zou nu 12 procent voor het FVD kiezen. Van de PVV-stemmers geldt dat voor 10 procent. Van de CDA-, VVD- en SP-achterban zou nu respectievelijk 4, 3 en 3 procent overstappen.

Voor PVV-stemmers is het FVD relatief vaak een tweede keus: 23 procent van degenen die nu PVV zouden stemmen, overweegt ook het FVD. Een goede tweede keus is het FVD verder voor 50 Plus-kiezers (13 procent), VVD’ers (10 procent) en SGP’ers (7 procent). Maar: “Het FVD opgeven als tweede voorkeur is nog iets anders dan er echt op stemmen”, stelt Klein Kranenburg.

Onvrede

Klein Kranenburg van I&O Research zocht ook uit waarom mensen op het FVD (willen) stemmen. „Enerzijds spreekt hun het partijprogramma aan: anti-EU, kritisch over immigratie, voor directe democratie. Anderzijds is er duidelijk onvrede met de bestaande politiek en de prestaties van partijen als de VVD en PVV.”

Baudet mikt bij de volgende Kamerverkiezingen op twintig zetels. Klein Kranenburg wil geen bovengrens aangeven voor het FVD. “Dat zou speculatief zijn.” Maar hij durft de stelling wel aan dat het FVD kan groeien. “Er zal veel van afhangen of ze de partijorganisatie verder kunnen uitbouwen. En of ze de aandacht die er nu is voor de partij kunnen vasthouden.”

Meer informatie

Klik hier voor het artikel in het Reformatorisch Dagblad (verschenen in de krant van zaterdag 7 oktober 2017).