Cliëntervaringsonderzoek Wmo: vaker maatwerk, concretere sturingsinformatie

Cliënten van de Wet Maatschappelijke ondersteuning (Wmo) zijn over het algemeen tevreden over de ondersteuning die zij ontvangen. Gemeenten kiezen steeds vaker voor een maatwerk cliëntervaringsonderzoek Wmo om dit uit te vragen. Dit gaat weliswaar ten koste van de landelijke vergelijkbaarheid, maar onderzoeksuitkomsten bieden nu vaker concrete sturingsinformatie en gemeenten ervaren het ceo minder als een ‘verplicht nummer’. Dit blijkt uit onderzoek dat I&O Research uitvoerde in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
23 maart 2023 | Denise Kroese & Leon Heuzels | #sociaal domein #wmo

Gemeenten zijn op grond van de Wmo 2015 wettelijk verplicht jaarlijks een cliëntervaringsonderzoek Wmo (hierna: ceo Wmo) uit te voeren. Vanaf 2021 staat het gemeenten vrij om zelf een methode te kiezen om de cliëntervaringen te meten. Wel moeten de elementen toegang, kwaliteit en effecten terugkomen in de opzet. Dit biedt gemeenten de kans om hun ceo Wmo beter aan te laten sluiten bij lokale behoeften en cliëntaantallen.

I&O Research speelt hier op in: wat is de wens van de gemeente en welke onderzoeksmethode sluit hier het beste bij aan? De onderzoeksmethoden van de ceo’s die wij uitvoeren, verschillen dus steeds meer. Nu steeds meer gemeenten kiezen voor maatwerk, is een cijfermatige vergelijking onder gemeenten op landelijke schaal daardoor ook ingewikkelder. Wij merken dat gemeenten liever kiezen voor een lokale aanpak, dan een landelijke vergelijking. Indien mogelijk is een regionale vergelijking voor gemeenten nog wel gewenst.

Landelijke analyse ceo’s Wmo

De landelijke analyse van ceo’s Wmo voor Nederlandse gemeenten in 2022 (over 2021) die I&O Research uitvoerde in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, bevestigt de wens meer maatwerk te krijgen. Het landelijke rapport biedt inzicht in de ontwikkelingen in cliëntervaringen en de methode waarmee cliëntervaringen worden gemeten.

Cliënten tevreden over Wmo-ondersteuning

Gemeenten zien in hun ceo terug dat Wmo-cliënten over het algemeen positief zijn over de ondersteuning die zij ontvangen: vanaf het contact met de gemeente tot de effecten die zij ervaren van de ondersteuning. Dit is in overeenstemming met voorgaande jaren. Bij (bijna) elk onderdeel van het ceo geeft een meerderheid van de cliënten een positieve beoordeling. Gemeenten zijn dan ook grotendeels tevreden met de resultaten uit de onderzoeken en zien weinig aspecten waar ruimte is voor verbetering. Eén onderwerp scoort echter telkens minder goed onder cliënten en vraagt volgens gemeenten dan ook om hun aandacht: de bekendheid met onafhankelijke cliëntenondersteuning.

Ceo toegespitst op lokale behoeften

Het besluit om gemeenten meer vrijheid te geven bij de inrichting van het ceo lijkt goed uit te pakken. Meer gemeenten maken gebruik van de ruimte die hen is geboden en ontwikkelen een cliëntervaringsonderzoek dat beter is toegesneden op de lokale behoeften. Hoewel dit ten koste gaat van de landelijke vergelijkbaarheid, leiden uitkomsten vaker tot concrete sturingsinformatie en ervaren steeds meer gemeenten het ceo minder als een ‘verplicht nummer’ richting het ministerie van VWS.

Gemeenten kiezen vaker voor een ceo Wmo ‘nieuwe stijl’

De meest voorkomende onderzoeksmethode voor het ceo Wmo blijft nog altijd het versturen van de vragenlijst die tot 2021 verplicht was, eventueel aangevuld met eigen vragen (ceo ‘oude stijl’). Wel is er een verschuiving te zien. Meer gemeenten kozen voor een volledig nieuwe vragenlijst, kwalitatief onderzoek en/of continu meten (ceo ‘nieuwe stijl’) of een combinatie (bijvoorbeeld de voorheen verplichte vragen continu meten). Waar in 2020 vier procent van de gemeenten voor een nieuwe stijl koos, nam dit in 2021 toe naar 13 procent.

Wat past bij uw gemeente?

Op basis van de landelijke analyse zijn aanbevelingen voor gemeenten geformuleerd. Hiervoor verwijzen wij u naar onze uitgebreide rapportage. Wilt u meer weten over de uitvoering van ceo’s? Heeft u behoefte aan advies over hoe het veldwerk aan te pakken, hoe de respons te verhogen of andere zaken die van belang zijn bij het uitvoeren van een ceo? Neem gerust contact met ons op.

Verantwoording

Voor dit onderzoek analyseerde I&O Research de gegevens die gemeenten via een aanleverformat aanleverden aan het ministerie van VWS. Van alle 345 gemeenten vulden 274 gemeenten het aanleverformat vóór 1 oktober 2022 in. Daarvan hebben 204 gemeenten het ceo afgerond. Deze resultaten zijn meegenomen in de analyse. Daarnaast heeft I&O Research verdiepende gesprekken gevoerd met 20 verschillende gemeenten.

Link

Download hier het hele onderzoeksrapport.

We vertellen u graag nog veel meer over Ipsos I&O.


Neem contact op

afbeelding

Denise Kroese

Onderzoeker

afbeelding

Leon Heuzels

Onderzoeksadviseur

Willen weten...
Herkent u zich daarin? Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.