Beweegonderzoek Senioren
Tien Gouden regels om Zilveren inwoners (meer) in beweging te krijgen
2012 is het Europees jaar van ‘actief ouder worden’. Dat is in de praktijk veelal eerder wens dan reali-teit, zo blijkt uit de cijfers over bewegen en gezond gewicht van ouderen: meer dan de helft van de 55-plussers voldoet niet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen en ruim veertig procent heeft overge-wicht; een tiende deel zelfs ernstig. Veel ouderen weten zelf niet dat zij te zwaar zijn of te weinig bewe-gen.
Toch is het enthousiasme onder senioren om in beweging te komen over het algemeen groot. Het gaat de meesten dan niet zozeer om ‘de prestatie’, maar vooral om het sociale aspect. Dat er een sterk verband is tussen gezondheid, zelfredzaamheid, sociale participatie en persoonlijke geluksbeleving, staat buiten kijf. Dus als uw gemeente meer senioren in beweging weet te krijgen, is er sprake van een win-win situa-tie.
Beweegredenen
Wat zijn de letterlijke beweegredenen van senioren – waarom is de ëën actief en de ander niet? Aller-eerst bekijken we het lokaal sport en beweegaanbod voor 55-plussers. Dan volgt de vraag hoe de oudere inwoners dit aanbod beleven: is er genoeg te doen, is dit aanbod bekend, is het voldoende over de wijken gespreid en: sluit het aan op wat de oudere inwoner wil? Wat is er nodig om de 55-plusser in beweging te brengen? Hiervoor bevragen we een steekproef van 55 tot 75-jarigen via een schriftelijke enquête. Het animo om mee te doen is onder deze doelgroep over het algemeen zeer hoog.
Uit recent beweegonderzoek uitgevoerd in de gemeente Den Helder blijkt dat veel ouderen wel meer willen bewegen, maar dat zij hierbij een aantal belemmeringen tegenkomen. Zo kampt een deel van hen met een slechte gezondheid of met een lichamelijke beperking, maar speelt ook een te kleine beurs een rol. Verder is het beweegaanbod lang niet altijd dichtbij en zijn veel ouderen niet voldoende mobiel om er te komen. En de vervoersmogelijkheden voor ouderen zijn lang niet altijd op maat of betaalbaar.
Afknappers
Verder geldt er voor bewegende ouderen een aantal afknappers: als er teveel nadruk ligt op presta-ties. Of als de mogelijkheid tot een praatje en bakje koffie achteraf ontbreekt. Ook is er angst en onzekerheid. De gebreken die met ouderdom meekomen, vormen voor sommige senioren een drem-pel om (weer) te starten met een sport of beweegactiviteit: ze zijn bang dat ze niet fit genoeg zijn, dat hun lijf het niet aankan of ze schamen zich voor hun lichaam en slechte conditie. Daarom zijn deskundige begeleiding en advies bij het starten van groot belang. Vooral bij mensen met overge-wicht, een lichamelijke beperking of chronische ziekte speelt dit een rol. En juist dit is de groep die zelf aangeeft veel meer te willen bewegen.
Wmo-loket
Natuurlijk moet er ook aan een aantal andere voorwaarden worden voldaan om inactieve ouderen in beweging te brengen: veel ouderen zijn niet bekend met het lokale aanbod. Een goede sociale kaart is dus nodig. Het Wmo-loket kan hierin een rol vervullen. Ook is bij sportverenigingen des-kundigheidsbevordering nodig om een voldoende gevarieerd aanbod voor ouderen te bieden met deskundige begeleiding, maar ook tijd en ruimte voor gezelligheid. Een knelpunt daarbij is het geringe aanbod van gemotiveerde sportinstructeurs die overdag tegen lage kosten groepen willen begeleiden. Veel sportverenigingen hebben bovendien een zetje nodig om deze doelgroep onder-dak te geven, waarbij de structuur van abonnementen de startende sporters veelal afschrikt. Een stippenkaartsysteem werkt daarom drempelverlagend.
Tien Gouden regels voor een actieve zilveren populatie:
- Goede lokale sociale (beweeg)kaart
- Variatie in de beweging
- Ruimte voor ontmoeting en gezelligheid
- Geen prestatiedrang
- Kunnen sporten onder gelijkgestemden / leeftijdsgenoten
- Deskundige (medische) begeleiding – vooral om te beginnen
- Betaalbaarheid
- Bereikbaarheid van het aanbod
- Aanbod overdag
- Vrijblijvendheid (strippenkaartsysteem)
Dit blijkt uit beweegonderzoek zoals I&O Research dit onlangs voor de gemeente Den Helder uit-voerde. Bijna 1.000 inwoners tussen de 55 en 75 jaar deden mee. Ook werd een aantal professionals geïnterviewd. Het Wmo-platform van de gemeente Den Helder was nauw bij het onderzoek betrokken. De rapportage bevat een voorwoord van de wethouder Wmo van de gemeente en is aan het ministerie van VWS aangeboden als verantwoording van de klanttevredenheid Wmo.