’Belangrijke input’ voor verbetering webmodule zzp-opdrachten

Het ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid en I&O Research hebben deze week in totaal meer dan 10.000 bedrijven uitgenodigd om de nieuwe conceptvragenlijst in te vullen over de arbeidsrelatie tussen een werkgever of opdrachtgever en een werkende. Een tweede dataset met praktijksituaties moet het ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid helpen om de webmodule verder te ontwikkelen. De dataverzameling en – verwerking op basis van een eerdere versie van de conceptvragenlijst is ook door I&O Research uitgevoerd. “Het databestand heeft belangrijke input opgeleverd voor het verbeteren van de conceptvragenlijst,” schrijft minister Koolmees in een brief aan de Tweede Kamer.

Het idee is dat een opdrachtgever straks via de webmodule een vragenlijst invult met vragen over de karakteristieken van de dienstbetrekking en/of de opdracht. Op basis van de beantwoording van de vragenlijst wordt door middel van een beslisboom het oordeel “geen dienstbetrekking” gegeven, wanneer uit de beantwoording blijkt dat er geen sprake is van een dienstbetrekking. De opdrachtgever krijgt dan een opdrachtgeversverklaring. Deze opdrachtgeversverklaring moet opdrachtgevers vooraf meer inzicht geven bij de inhuur van zelfstandige ondernemers en de zekerheid geen loonheffingen af te hoeven dragen.

Ontwikkeling conceptvragenlijst
Beleidsambtenaren en wetenschappers hebben de conceptvragenlijst ontwikkeld, waarna I&O Research hierop advies heeft geleverd. Zo is in april 2019 een pilotonderzoek onder 1.000 organisaties uitgevoerd, om eerst onder andere de inhoud van de brief en conceptvragenlijst te testen. Na deze pilot heeft het ministerie een aangepaste conceptvragenlijst vastgesteld die door ons is geprogrammeerd tot online versie.

Steekproef: alle data in huis
De steekproef hebben wij getrokken uit het LISA-bestand dat veel wordt gebruikt voor arbeidsmarktonderzoek. Dit is een databestand met alle vestigingen in Nederland waar of van waaruit betaald werk wordt verricht. I&O Research verzorgt sinds 2006 de LISA Projectorganisatie. Wij hebben het complete bestand daardoor in huis en kennen het als geen ander. Het bestand wordt jaarlijks geactualiseerd door provincies die dit werk voornamelijk aan ons bureau uitbesteden. Voor de steekproefselectie hebben wij zoveel mogelijk rekening gehouden met de gewenste verdeling van het ministerie wat betreft bedrijfsomvang en sectoren.

Eerste dataset: 3400 praktijkcasussen
Na de testfase in april 2019 heeft I&O Research voor het hoofdonderzoek de vragenlijst uitgezet onder ongeveer 50.000 bedrijven. In totaal hebben meer dan 8.400 organisaties de conceptvragenlijst ingevuld. De responsdoelstelling van circa 10% is daarmee ruimschoots behaald. Dit heeft gegevens over ongeveer 3.400 praktijksituaties opgeleverd, waarbij het bedrijf zegt dat zij een zelfstandige heeft ingehuurd. In zijn brief aan de Kamer schrijft minister Koolmees: “Het databestand heeft belangrijke input opgeleverd voor het verbeteren van de conceptvragenlijst. … De conceptvragenlijst werd als compleet, maar daardoor ook als lang ervaren.”

Fase twee: verbeterde webmodule
Naar aanleiding van analyses op de eerste dataset door het ministerie is onder meer een aantal vragen samengevoegd. Ook is voor een aantal veelvoorkomende situaties een eigen afslag in de conceptvragenlijst ontwikkeld. Woensdag 27 november is de nieuwe conceptvragenlijst uitgezet onder meer dan 10.000 opdrachtgevers. Het is de bedoeling dat de webmodule in het voorjaar van 2020 beschikbaar is voor ondernemers/werkgevers.

Voor een indruk van de nieuwe conceptvragenlijst kunt u tot vrijdag 20 december 2019 12.00 uur terecht op de volgende website: http://startvragenlijst.nl/demowebmodule/

DMVODATA2